LED, Halojen, CFL gibi aydınlatma, ışık kaynaklarının parlaklık düzeylerini bireylerin istediği düzeylere getirilmesine yardımcı olan güç elektroniği devre elemanlarından meydana gelen devreye dimmer ismi verilmektedir.
Halojen lambaların kullanıldığı zamanlarda dimmer devreleri yüksek watt’lı direnç ve trafoların yardımı, lamba geriliminin değiştirilmesiyle gerçekleştiriliyordu.
Dimmerların tercih edilme maksadı güç tüketiminin minimum düzeye indirilmesi olmasına rağmen dimleme yapıldığında lambada kullanılamayan güç, dirence ya da trafodaki ısıya dönüşebilmektedir ve böylece herhangi bir güç tasarrufunun sağlanması zorlaşmaktadır.
Ayrıca uzaktan kontrol edilememesi, gereksiz pahalı ve büyük devre elemanlarına sahip olması ve benzeri nedenlerle günümüzde de tercih edilmektedir. Basit dimmer devrelerine daha sık bir şekilde ev, restoran, ofis gibi kısmi aydınlatma gereksinimi duyulan noktalarda kullanılmaktadır.
Dimmer devreleri kullanılacak olan aydınlatma elemanlarının özelliğine bağlı olarak değişik tasarımlara da sahip olabilmektedir. Halojen lambalar için kullanılan dimmer devreleri direnç, kondansatör, bobin, diyak (diac-diode alternative current switch) ve triyak (triac-triode alternative current switch) güç elektroniği devre elemanlarını bünyesinde barındırmaktadır.
Triyak dimmerlar günümüzde aktif kullanıma sahip olan en ucuz devreler arasında yer almaktadır. Ancak diğer dimleme yöntemlerine kıyasla doğrudan LED yükünü sürememe, daha az toplam güç kontrolü, daha az verim, yüksek EMI (Elektromanyetik Girişim-Electromagnetic Interference) gibi dezavantajlarının bulunduğunun da altının çizilmesi gerekmektedir.
Diyak adı verilen bu diyot sistemde P-N-P-N şeklinde dört katmana sahip iki yönlü iletime girebilen bir diyot varlığından söz etmek gerekmektedir. Triyak, ters paralel bağlı iki tristör ve tetikleme ucu olan gate’den meydana gelmektedir. Diyak gibi P-N-P-N’den meydana gelen dört katmana sahip olunmaktadır. İki yönde de iletim sağlanabileceğinden AC ve DC’de anahtarlama amaçlı tercih edilebilmektedir.
Gate ucu, uygun gerilim değerinde tetiklenmesinin ardından AC’de pozitif alternanstan negatif alternansa geçişlerde yükselen kenarlardan başlayarak kırpmalar oluşturmaktadır. Bu sayede triyak kullanılan devrede yük motor ise devir sayısı, lamba ise parlaklığı ölçümlenebilmektedir. Triyak’ın anot uçları üzerine düşen gerilim ve geçen akımdan dolayı güç kaybı meydana gelebilmektedir. Eğer yüksek güçte bir yük sürülecekse uygun soğutucu kullanılması önemli olmaktadır. Kuadrak (Quadrac), diyak ve triyak’ın tek bir yarı iletken içerisinde birlikte bulunduğu yapı olarak ifade edilebilmektedir.